De beoordeling van duurbelastbaarheid door de verzekeringsarts

Drs. Henk-Jan Boersema, Dr. Femke Abma PhD, Dr. Tialda Hoekstra PhD, Loes Wilming, Prof. dr. Sandra Brouwer

Over de junioronderzoeker

Ik ben Henk-Jan Boersema, junior onderzoeker verzekeringsarts. Ik ben verzekeringsarts bij UWV en verricht promotieonderzoek bij de afdeling Gezondheidswetenschappen van het Universitair Medisch Centrum Groningen.

Achtergrond onderzoek

Door ziekte kunnen mensen beperkt zijn in hun functioneren, ook in duurbelastbaarheid, dat wil zeggen het aantal uren dat ze per dag en per week kunnen werken. Een beperking in de duurbelastbaarheid (minder dan 30 uur per week) heeft vrijwel direct gevolgen voor uitkering, verdienvermogen en inzetbaarheid in werk. Zowel werknemers, werkgevers en de maatschappij hebben belang bij een goede inschatting van duurbelastbaarheid door de verzekeringsarts.

Doel onderzoek

Het promotieonderzoek beoogt inzicht en kennis te verwerven over de (beoordeling van) duurbelastbaarheid.

De belangrijkste vragen:

  • Hoe is beperkte duurbelastbaarheid te conceptualiseren en operationaliseren: wat zijn belangrijke kenmerken, indicatoren en beoordelingsmethoden van beperkte duurbelastbaarheid vanuit het perspectief van cliënten en beoordelende artsen??
  • Is duurbelastbaarheid een onderdeel van de arbeidsongeschiktheidsbeoordeling in Europese landen?
  • Wat is de prevalentie van beperkte duurbelastbaarheid en associatie met ziekte en demografische gegevens bij aanvragers van een (WIA) arbeidsongeschiktheidsuitkering?
  • Wat is de prevalentie van het hebben van geen benutbare mogelijkheden en beperkte duurbelastbaarheid en de associatie met ziekte en demografische factoren bij aanvragers van een (WIA) arbeidsongeschiktheidsuitkering met kanker en mentale aandoeningen als eerste diagnose.
  • Wat is de invloed van beperkte duurbelastbaarheid op werkstatus in de jaren volgend op de arbeidsongeschiktheidsbeoordeling?

Methode

Om deze onderzoeksvragen te kunnen beantwoorden zijn zes studies uitgevoerd:

  • Interviews met sociaalgeneeskundigen betrokken bij de arbeidsongeschiktheidsbeoordeling, en met deskundigen van patiëntenorganisaties over het construct, oorzaken en uitingen en beoordelingsmethoden van beperkte duurbelastbaarheid;
  • Vragenlijstonderzoek onder verzekeringsartsen in Europa over de beoordeling van duurbelastbaarheid;
  • Registerstudie 1: analyse van registergegevens van WIA beoordelingen in 2016 naar prevalentie van, en associaties van ziekte en demografische factoren met, beperkte duurbelastbaarheid;
  • Registerstudies 2 en 3: analyse van registergegevens van dezelfde WIA beoordelingen in 2016 naar prevalentie van, en associaties van ziekte en demografische factoren met, het hebben van benutbare mogelijkheden voor werk en beperkte duurbelastbaarheid bij aanvragers met kanker (2) en mentale aandoeningen (3) als eerste diagnose.
  • Registerstudie 4: analyse van registergegevens van dezelfde WIA beoordelingen in 2016 over werkstatus en beperkte duurbelastbaarheid, tijdens en één jaar na de arbeidsongeschiktheidsbeoordeling.

Product/implicaties voor de praktijk

De kennis en de inzichten die het onderzoek oplevert, kunnen de beoordeling van duurbelastbaarheid door de verzekeringsarts ondersteunen. Ook kunnen de uitkomsten van het onderzoek richting geven aan verder onderzoek, ook kwantitatief, naar de beoordeling van duurbelastbaarheid.

Resultaten en conclusies

Studie 1: Uit de interviews bleek dat beperkte duurbelastbaarheid wordt beschouwd als een complex en multidimensionaal construct, lastig te operationaliseren en afhankelijk van persoonlijke en externe en gezondheidsfactoren. Duurbelastbaarheid varieert, moeheid en cognitieve beperkingen en verminderde functioneren zijn belangrijke uitingen en (een combinatie van) het beoordelingsgesprek, self-report, testen en uitproberen in de praktijk worden genoemd als beoordelingsmethode. Het artikel is gepubliceerd in BMC Public Health.

Studie 2: Uit de antwoorden op de vragenlijst blijkt dat beperkte duurbelastbaarheid een belangrijk aspect van de arbeidsongeschiktheidsbeoordeling in Europese landen is. Er bestaan controversen over de beoordeling van duurbelastbaarheid en evidence based richtlijnen en betrouwbare en valide beoordelingsmethoden ontbreken volgens deelnemers.

Het artikel is gepubliceerd in PLoS One.

Registerstudie 1: De prevalentie (39.4%) en mate (62.5% van de aanvragers met beperkte duurbelastbaarheid kan niet meer dan 4 uur per dag werken) is hoog, zo blijkt uit de registerdata. Leeftijd, geslacht, opleiding en multimorbiditeit zijn geassocieerd met een beperkte duurbelastbaarheid. Het risico op beperkte duurbelastbaarheid wisselt per ICD-10 ziekte groep, ziekten van het bloed en van het ademhalingsstelsel en kanker hebben het hoogste risico. Associaties verschillen per ICD-10 ziekte groep.

Het artikel is gepubliceerd in het Journal of Occupational Rehabilitation.

Registerstudie 2: De prevalenties van Benutbare Mogelijkheden (57.4%) en van beperkte duurbelastbaarheid (69.8%) zijn hoog bij aanvragers met kanker als eerste diagnose. Aanvragers met kanker van het ademhalingsstelsel hebben het hoogste risico op Geen Benutbare Mogelijkheden en aanvragers met kanker van het lymfe en bloedvormend weefsel hebben het hoogste risico op beperkte duurbelastbaarheid. Leeftijd en geslacht zijn significant geassocieerd met beide uitkomsten.

Het artikel is gepubliceerd in het Journal of Cancer Survivorship.

De analyse van registerstudie 3 is afgerond, de resultaten worden thans beschreven en afronding van het artikel wordt in het tweede kwartaal van 2022 verwacht.

De analyse van registerstudie 4 is in volle gang en afronding van het artikel wordt in het tweede kwartaal van 2022 verwacht.

Publicaties

Contactpersoon

Email: h.j.m.boersema@umcg.nl
Up date datum: 8-3-2022

HJB portrait 2021

Drs. H.J.M. (Henk-Jan) Boersema

Verzekeringsarts - Junior Onderzoeker BIG nummer: 79020083301

Afdeling
Afdeling Gezondheidswetenschappen, Sociale Geneeskunde, Arbeid en Gezondheid, Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) Groningen